Stemmen over Peer Hultberg / Preludes

…een van de mooiste beschrijvingen van de kindertijd die ik ken.
Upsala Nya Tidning

Zijn best geslaagde boek is naar mijn mening Preludes… Daarin is hij het meest persoonlijk aanwezig. Jens Smærup Sørensen

… alleen al qua taal, in de ruimste betekenis van het woord, kan er in de moderne Deense literatuur niemand aan hem tippen. Berlingske Tidende

Hij heeft een uitgesproken oor voor spreektaal...  Anders Juhl Rasmussen

…een van de eigenzinnigste stemmen uit de Scandinavische Literatuur.
Neue Zürcher Zeitung

Hij gebruikt spreektaal maar is hoogst literair, en dat levert een schitterende spanning op.

Kristina Nya Glaffey

…een schrijver van Europees formaat, wie het gelukt is de verloren gegane eenheid van de wereld als literair werk te reconstrueren. Jury Hubert-Fichte-Preis

Het soort boeken dat hij schreef [is] niet moeilijk toegankelijk en hij verdient het om meer gelezen te worden. Jan Kjærstad

Over Peer Hultberg

De Deense schrijver Peer Hultberg (1935-2007) was slavist en psychoanalyticus. Hij studeerde Frans, muziek en Slavische talen in Kopenhagen, promoveerde in Londen op de Poolse schrijver Wacław Berent en doceerde Poolse literatuur in Londen en Kopenhagen. Hij vertaalde o.a. Witold Gombrowicz en brieven van Chopin. Later studeerde hij aan het C.G. Jung-Institut in Zürich. Hij woonde en werkte als psychoanalyticus in Frankfurt am Main en Hamburg.

Centraal in Hultbergs oeuvre staan naast Preludes (1989) zijn doorbraak Requiem (1985) en De stad en de wereld (1992). Preludes werd in 1990 genomineerd voor de European Novel of the Year Award. De stad en de wereld  werd bekroond met de Prijs van de Deense critici (1992) en met de Literatuurprijs van de Noordse Raad (1993). In 2001 ontving Hultberg de Hubert-Fichte-Preis van de stad Hamburg; in 2004 de Grote Prijs van de Deense Academie, de belangrijkste literaire prijs van Denemarken. Postuum verscheen zijn aangrijpende Brief, waarin hij afrekent met zijn adoptiefmoeder; dit werk is wel beschreven als een pendant van Kafka's Brief an den Vater.

Het werk van Hultberg is in vele talen verschenen; Preludes vormt voor Nederland de eerste kennismaking met het werk van deze grote Deen van onbetwist internationaal formaat.

Preluderen op Preludes

Preludes is gebaseerd op de kinderjaren van Frédéric (Fryderyc) Chopin (1809-1849) maar is veel méér dan de zoveelste, al dan niet geromantiseerde, biografie van dit muzikale genie. Op een unieke, indringende manier volgt de schrijver Chopins ontwikkeling van pianistisch wonderkind, dat als ‘de Mozart van Warschau’ de high society vermaakt, tot aanstaand gymnasiast met toenemend besef van eigen kunstenaarschap. We volgen hem zelfs al dicht op de huid als hij nog maar een jaar oud is.

Peer Hultberg biedt de lezer geen traditionele historische roman maar een caleidoscopische collage van korte, chronologisch geordende tekstfragmenten. De eigen stem van Chopin-als-kind (‘kleine Fryc’) vervlecht zich daarin met de ‘stemmen’ of ‘taalflarden’ van anderen. Het hele milieu van de ouders, van gravin, buurvrouw en pianoleraar tot dienstmeid, klinkt mee. De zorg om het dagelijks bestaan, bijgeloof, angsten, ongemakken, roddels en wijze lessen strijden in dit orkest van stemmen om de voorrang. Ook belerende fragmenten, regelrecht aan stichtelijke leesboekjes ontleend, spelen mee; soms suikerzoet, dan weer ijzingwekkend van toon.

Als een ware spion van de ziel heeft de schrijver al die verschillende stemmen afgeluisterd. Zonder commentaar worden ze via het bewustzijn van de kleine Chopin aan de lezer doorgegeven, waardoor die zich direct in vertrouwen genomen voelt. Zo beleven we van dichtbij hoe dit gevoelige kind langzaam zijn eigen identiteit afbakent tegenover de wereld van de volwassenen, een wereld vol verwarrende tegenstrijdigheden, die soms geestig te kijk worden gezet.

Peer Hultberg schenkt de lezer met dit meerstemmige meesterwerk van 377 virtuoze ‘preludes’ een zeldzame leeservaring. Een kinderziel en een muzikaal genie in wording maar ook een heel tijdperk heeft hij ons wonderlijk nabij gebracht.